Hünkâr İskelesi Antlaşması

8 Temmuz 1833’te Rusya ile Osmanlı
Devleti arasında imzalanan antlaşma.
Yunanistan’da ve Arabistan Yarımadasında Osmanlı Devletine büyük hizmetler
yapmış olan Mısır Valisi Mehmed Ali
Paşa, kendisine verilen yanlış bir haber üzerine, Osmanlılara karşı oğlu İbrahim Paşa'nın kumandasında, Suriye
tarafına asker sevk etmişti. Üç gün süren muharebede Mısır askeri, çokluğu ve
intizamlı olması sebebiyle galip gelerek Kütahya’ya kadar ilerledi. Fransızlar
ve İngilizler, Müslümanları birbirine düşürmek için Mehmed Ali Paşayı,
Osmanlılara karşı kışkırtıyorlardı. Osmanlı Devletinin bütünlüğünü sarsacak gibi
görünen Mısır meselesini halletmek isteyen Sultan İkinci Mahmud Han, Rusya ile
Hünkâr İskelesi Antlaşmasıyla ittifak akdine mecbur kaldı.

8 Temmuz 1833’te imzalanan antlaşma, 6 açık ve biri gizli olmak üzere yedi
maddeden meydana geliyor ve 8 sene için geçerli sayılıyordu. Antlaşmanın açık
maddelerinde;

1. İki devletin sadece savunma maksadıyla bu antlaşmayı imzaladığı,

2. Herhangi bir savaş vukuunda birbirlerine yardım edecekleri,

3. Yardımı isteyenin diğerinin masraflarını karşılayacağı,

4. Sürenin 8 yılı aşmayacağı,

5. İki ay içinde onaylanacağı,

gibi hususlar bulunuyordu.

Gizli maddede ise; Rusya, Batı ile savaşa girdiği anda, Osmanlıların, boğazları Batılılara kapatacağı hususu
vardı.

Fransa ve İngiltere, antlaşmanın imzalandığını öğrenir öğrenemez, antlaşmayı
protesto ettiler. Bir İngiliz donanması, İzmir önlerine geldi. Avusturya, Hünkâr
İskelesi Antlaşmasının sakıncalarını, Çar hükümetine anlattı. Çar Nikola,
antlaşmayı bozmamakla birlikte, şartlarını yerine getirmeyeceğini söyleyerek,
ortalığı yatıştırdı. Zaten, mecburiyetlerden doğan antlaşma, tatbik
edilmedi.