Hamidoğulları Beyliği

Batı Anadolu Türk Beyliklerinden.

Beyliğin sınırları içinde Eğridir, Uluborlu, Yalvaç, Isparta, Burdur ve
Antalya bulunuyordu. Beyliğin kurucusu, Feleküddin Dündar Bey'dir ve
büyükbabasının adını beyliğe vermiştir. Kuruluş yıllarında Anadolu
Selçukluları tarafından Bizans sınırına yerleştirildiler. Dündar Bey,
hükmü gittikçe zayıflayan anadolu Selçuklularının son zamanlarında,
beyliği Göller Bölgesi'nde kurdu (1300) ve Uluborlu'yu merkez yaptı.
Sonradan merkezini Eğridir'e nakletti. Adı, îmar edildikten sonra
Felekâbâd olarak değiştirildi. Dündar Bey, beyliğin sınırlarını
yavaş yavaş genişleterek Gölhisar, Korkuteli ve Antalya'yı idaresine aldı.
Antalya çevresini, kardeşi Yunus Bey'e verdi ve böylece beylik, Eğridir ve
Antalya (Tekeoğulları) olmak üzere iki kola ayrıldı. Beyliğin faal
kurucusu Dündar Bey, çevresindeki Anadolu beyliklerinin bir kısmı üzerinde
hâkimiyet tesis etti. İlhanlılarla olan bağlarını kuvvetlendirmek için,
Anadolu'ya gelen Emîr Çoban'a tâbi olduğunu bildirdi (1314). Fakat, daha
sonra Emîr Çoban'ın oğlu Demirtaş, Anadolu'daki bazı beyleri ortadan
kaldırmak için savaşa başladı ve bu arada Dündar Bey'i yakaladı ve
öldürdü. Antalya civarını, bu olaya kendisine yardımcı olan Yunusbeyoğlu
Mahmud'a bıraktı (1324). Dündar Bey'in ölümünden sonra bir süre sessiz
kalan oğullarından Hızır Bey ortaya çıktı. Babasından alınan bir kısım
yerleri ele geçirdi. Mısır'daki diğer oğlu İshak Çelebi, Anadolu'ya
gelerek idareyi eline aldı (1328). İshak Bey'in ölümünden sonra yerine
kardeşi Mehmed Bey'in oğlu Muzafferüddin Mustafa Bey geçti. Mustafa Bey'in
ölümüyle de yerini Hüsameddin İlyas Bey aldı. Komşularından Karamanoğlu
Alâüddin Bey'le savaştı. Mağlup olarak, Germiyanoğlu Süleyman Şah'a
sığındı. Sonra da onun yardımıyla, kaybettiği yerleri aldı. Ölümünden
sonra beyliğin başına oğlu Kemalüddin Hüseyin Bey geçti.
Karamanoğulları'nın saldırılarından yılarak Beyşehir, Seydişehir, Akşehir,
Yalvaç ve Karaağaç'ı Osmanlı padişahı Murad Hüdâvendigâr'a seksen bin
altına sattı (1374). Kendine de Isparta ve Eğridir'i bıraktı. Birinci
Kosova Savaşında Osmanlılar'a yardım için oğlu Mustafa Bey'le bir ordu
gönderdi.

Hamidoğullarının Antalya bölgesinde, Yunus Bey'den sonra yerine Mahmud
Bey geçti. Mahmud Bey, İlhanlılar'dan Demirtaş Bey'le beraber Mısır'a
gitti ve orada hapsedildi (1327). Beyliğin idaresini kardeşi, Korkuteli
emîri Sinâüddin Hızır Bey eline aldı. Hızır Bey, hasta olduğundan yerine
Dadı Bey geçti. Daha sonra idareyi Küçük Mehmed Bey aldı. Kıbrıs kralı
Petro'nun işgaline uğrayan (1361) Antalya'yı, onbir yıl sonra yeniden ele
geçirdi. Mahmud Bey'in ölümünden sonra idareyi Osman Bey eline aldı.
Yıldırım Bayezid, Antalya ve Teke ilini aldıktan sonra bölgeyi oğlu İsa
Çelebi'ye sancak olarak verdi. Ankara Savaşı'ndan (1402) sonra Osman Bey,
Antalya ve İstanos'u (Korkuteli) yeniden geri aldı ve Timur 'un
hâkimiyetini tanıdı. Korkuteli'ni beyliğin merkezi yaptı. II. Murad Han'ın
ilk zamanlarındaki hükümet buhranından faydalanmak isteyen Hamidoğlu Osman
Bey, Karamanoğlu Mahmed II ile Antalya'yı almak istedi. Bu iş birliğini
haber alan Antalya sancakbeyi Hamza Bey, âniden Korkuteli üzerine baskın
yaparak Osman Bey'i öldürdü (1493). Bir süre Antalya emîri Yunus Bey'in
kölesi Zekeriya'nın elinde kalan Hamidoğullarının Antalya kolu da bu
tarihte sona erdi.